Moeite met kiezen?

We hebben tegenwoordig veel vrijheid om te kiezen, maar we voelen ons hierdoor niet per se vrijer. Het aantal keuzemogelijkheden leidt bij veel mensen tot keuzestress en het leidt zeker niet automatisch tot meer tevredenheid. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat een overvloed aan keuzes juist meerdere nadelen met zich meebrengt. Zo kunnen wij bij teveel keuzemogelijkheden verlamd raken door besluiteloosheid en niet meer aan een keuze toekomen, onzeker worden over gemaakte keuzes en meer gaan twijfelen. Meer keuzemogelijkheden maken mensen (helaas) niet gelukkiger.

Hoe kun je succesvol kiezen?

Heb je moeite met het maken van keuzes en levert dit je de onnodige stress op? Het onderstaande stappenplan helpt je bij het maken van succesvolle keuzes en zal je keuzestress verminderen.

1. Identificeer je doel

Bedenk waarom je een bepaalde keuze wilt maken en wat je hiermee wilt bereiken. Als je zich hiervan bewust bent, wordt het kiezen makkelijker. Zolang je bewust bent van wat belangrijk is voor je, van wat je leuk vindt en wat jouw drijfveren zijn, ben je in staat te kiezen. Vraag jezelf bijvoorbeeld voordat je van plan bent van baan te wisselen af waarom je van baan wilt wisselen. Wil je een nieuwe carrière of wil je vooral een andere baas? Door jezelf vragen te stellen, zorg je ervoor dat je met de juiste insteek een keuze maakt.

2. Bepaal de criteria

Bepaal aan welke criteria de gekozen optie moet voldoen. Als je bijvoorbeeld een nieuwe mobiele telefoon wilt kopen, bedenk dan welke functies er op moeten zitten en wat de maximale prijs is die je wilt betalen. Elke telefoon die aan deze voorwaarden voldoet, is goed genoeg.

3. Maak je geen zorgen over het vinden van het “beste”

Normaal gesproken is het belangrijker dat je goed voelt over je keuze dan dat het objectief gezien de beste keuze is.

4. Bedenk en evalueer verschillende opties

Bedenk welke opties je hebt om te kiezen en ga na in hoeverre de verschillende opties voldoen aan je criteria.

5. Slaap er een nachtje over

Dit gezegde bestaat niet voor niets: het blijkt dat het goed is om het maken van keuzes uit te stellen tot de volgende dag, zeker bij complexe beslissingen. Op deze manier wordt de informatie nog eens door het onderbewuste verwerkt, wat de volgende dag een goed of minder goed gevoel over de keuze oplevert.

6. Maak geen overhaaste keuzes

Mensen neigen slechtere keuzes te maken wanneer zij in een slechte bui zijn, veel stress ervaren, of eerder op de dag al meerdere beslissingen hebben genomen. Je kunt de informatie die je nodig hebt voor het maken van de keuze tot je nemen, maar stel het maken van de keuze nog even uit. Zoals hierboven vermeld: slaap er een nachtje over.

7. Wees je bewust van irrationaliteit

Onbewust maken wij gebruik van meerdere irrationele heuristieken (ezelsbruggetjes) bij het maken van keuzes. Zo is onze hekel aan verlies groter dan onze liefde voor winst. Dit kan er toe leiden dat we vasthouden aan en blijven investeren in een project dat op verliezen staat, in plaats van dat we dit verlies accepteren. Ook zijn we gevoelig voor hoe informatie geframed wordt. Een product met korting is aantrekkelijker dan exact hetzelfde product in een andere winkel, voor dezelfde prijs, maar waar geen korting opstaat. Onthoud dat deze irrationaliteit je keuzes kan beïnvloeden.

8. Kies voor de beste optie

Kies voor de optie die goed voelt en aan je criteria voldoet. Nadat je de keuze gemaakt hebt, geldt het devies niet meer te twijfelen en niet meer verder te blijven zoeken naar iets dat nóg beter is.

9. Evalueer de resultaten

Evalueer je keuze. Vraag jezelf af hoe je voelde na het maken van de keuze en wat je van deze ervaring toe kunt passen op toekomstige keuzes.

Meer weten en leren: training Emotionele Intelligentie.