Uitdagend gesprek aangaan
Je weet dat je ergens over moet beginnen, maar je stelt het steeds uit. Of voordat er maar een woord gezegd is, zit jij er al bovenop. Een lastig gesprek voeren en je hierin assertief opstellen: met een passende voorbereiding gaat het een stuk soepeler. Zo heb je helder voor jezelf wat je punt is, blijf je duidelijk naar de ander en lukt het beter om voldoende afstand van niet dienende emoties te houden.
Maak gesprekken niet lastiger dan nodig
Door een gesprek voor te bereiden, ben je alerter op het (voorkomen en) vervallen in bekende patronen. Je bent je bewuster van triggers. Van jezelf, maar ook van de ander.
Wat je doet vóórdat je je mond opentrekt, telt: je gedachtes, gevoelens en aannames bepalen een groot gedeelte van hoe lastig je het gesprek ziet. Wees daarom bewust van de verhalen die je jezelf vertelt. Het is mogelijk dat je inschatting juist is, maar dit hoeft niet zo te zijn. Al deze gevoelens, zoals boosheid of angst, zeggen vaak meer over onszelf dan over wat de ander doet of gaat doen. Bewustzijn is key. Door je nieuwsgierig op te stellen, blijf je vragen stellen en jezelf verleiden om open te staan voor de visie van de ander.
Voorbereiding op groei
Je kunt zelf een aanpak verzinnen, maar een theorie geeft een handige houvast. Het GROW-model ondersteunt door het analyseren van de ‘realiteit’, opties te verkennen om zo uiteindelijk tot een beslissing van aanpak te komen.
- Goal. Zorg dat je het doel van het gesprek duidelijk hebt. Wat wil je voor jezelf bereiken met dit gesprek? En voor de ander? Wat is het hoofdonderwerp en wat zijn (on)belangrijke bijzaken?
- Realiteit. Analyseer de huidige situatie, heel droog. Stel vragen aan jezelf: wat is er al gedaan om de kwestie op te lossen, wat werkt wel en niet? Wat zijn je zorgen en twijfels? Welke emoties voel je en waar zijn ze op gebaseerd?
- Opties. Verken alternatieven om je doel te bereiken en weeg de voor- en nadelen af. Welke mogelijkheden zijn er allemaal om de kwestie op te lossen? Focus je hierbij niet alleen op wat je voorkeur heeft, maar hou een open visie.
- Wilskracht. Vervolgens kom je tot een besluit hoe je het gaat aanpakken. Voor welke optie ga je, welke vaardigheden zet je in? Wat zijn je triggers en hoe ga je hiermee om?
Een goede voorbereiding is geen garantie op een succesvol gesprek. Maar als je er moeite mee hebt, is het wel gegarandeerd succesvoller dan zonder.
Wederkerigheid
Om wederkerigheid te creëren in een gesprek is het van belang om respect te houden voor jezelf en de ander. Beide partijen hebben recht op eigen gedachtes, gevoelens en meningen. Om keuzes te maken en hier verantwoordelijkheid voor te dragen, zonder schuldgevoelens. Vragen wat je wilt hebben of nodig hebt. Nee zeggen is ook een antwoord. Veel conflicten zijn terug te leiden naar de overtuiging van alleenrecht om boos te zijn. De “ja, maar jij doet dit terwijl ik..” en “kijk eens wat je me aandoet terwijl ik voor jou..”. Het is geen wedstrijd of een weegschaal die bepaalt wie er meer reden tot wrok heeft. Wat is een gezamenlijk belang, aan welke oplossing hebben jullie beide behoefte?
Verder is het ook goed om wat je aangeeft bij jezelf te houden. Niet iets als een feit te brengen. Klinkt logisch, toch ligt het op de loer om hier snel mee de mist in te gaan. Handig om deze punten langs te lopen:
- Het objectief beschrijven van het gedrag van de ander.
- Het effect dat dit gedrag op jou heeft – dit is subjectief.
- Je gevoel beschrijven vanuit de ik-vorm.
- Je gewenste situatie.
In volle zinnen ziet dat er bijvoorbeeld zo uit: “Als je te laat op onze afspraak komt, dan ben ik bang dat we te laat komen. Ik voel dan irritatie en stress. Ik vind het fijn als je de volgende keer wel op tijd komt.” Nu is dit wel een erg gestileerde vorm waardoor het minder authentiek overkomt. Maar het maakt het principe wel duidelijk. Creëer een vorm die bij jou past en dezelfde voorwaarden heeft. Door het stellen van open vragen breek je de boel open, indien je toch vastloopt. Geef jezelf de ruimte om hiermee te oefenen.