De macht van de kudde
Een tatoeage op je bovenarm, met een ‘duckface’ poseren op de foto, deelname aan de ice bucket challenge; dacht je hip te zijn? In feite ben ook jij schuldig aan het klakkeloos kopiëren van gedragingen van anderen. Mensen zijn van nature geneigd om houdingen, opvattingen en trends te volgen. Kuddegedrag dus. Waarom doen we dit? Simpel! We zijn ‘maar’ mensen die gevoelig zijn voor onze sociale omgeving.
Een voor allen, allen voor een!
We leven in een samenleving die steeds individualistischer wordt. We doen allemaal hard ons best om ons te onderscheiden van de rest, willen graag anders zijn en zijn druk met onszelf bezig. Maar er is nogal een discrepantie in wat we wensen én hoe we ons in werkelijkheid gedragen. In feite zijn we sociale wezens die maar al te graag ergens bij willen horen. Mensen voelen zich nou eenmaal veilig in een groep en zijn op zoek naar comfort en geborgenheid. Om te voorkomen dat we uit een sociale groep worden ‘gegooid’, houden we met regelmaat onze eigenwijze opvattingen, tegenstrijdige meningen en aparte gedragingen voor ons. We prefereren soms om mee te gaan met de meute, in plaats van onze eigen ideeën te volgen.
Bewust en onbewust imitatiegedrag
Uit diverse onderzoeken blijkt dat we met name in onzekere of stressvolle situaties teruggrijpen op groepsgedrag. In veel gevallen is imitatiegedrag een bewuste keuze. Toch kan het conformeren aan een groep ook spontaan en dus onbewust plaatsvinden. De oorzaak hiervan zijn de spiegelneuronen in onze hersenen. Deze bevinden zich in de prefrontale en parietale cortex. Tijdens onbewust imitatiegedrag wordt de handeling van een persoon nagespeeld in het motorisch gebied van onze hersenen. Het kan dan voorkomen dat die persoon dezelfde houding aanneemt als zijn of haar gesprekspartner. Dit onbewuste imitatiegedrag vormt één van de bouwstenen van kuddegedrag. Een van de meest bekende sociaal psychologen, Stanley Milgram, toonde tijdens een van zijn experimenten aan hoe menselijk gedrag door anderen beïnvloed wordt. In de drukke straten van New York liet hij een persoon omhoog kijken. Er gebeurde niets. Passanten liepen door. Milgram voegde vier personen toe. Ook zij keken omhoog. Het resultaat was dat omstanders stopten en hun blik naar boven wierpen.
Stap uit je comfort zone
Het begrip kuddegedrag gaat eerder gepaard met een negatieve dan positieve connotatie. In veel gevallen wordt er namelijk gedrag vertoond of worden er keuzes gemaakt die aansluiten bij de groep maar niet bij het individu. Deze blinde volgzaamheid kan het verliezen van (een gedeelte) van de eigen identiteit als gevolg hebben. In sommige gevallen kan het zijn dat kuddegedrag een positief effect heeft, zoals bij demonstraties. Belangrijk is dat de groep dan samenwerkt en gericht op een doel afgaat.
Om ervoor te zorgen dat je je niet te veel laat beïnvloeden door korte termijn kuddegedrag, kun je regelmatig stilstaan bij hetgeen dat jij belangrijk vindt. Stap uit je comfort zone, durf je standpunt uit te spreken en verandering aan te brengen. Want door je als individu, team of organisatie vooruitstrevend en innovatief te profileren, zorg je ervoor dat die makke kuddedieren straks jouw visie volgen.
Meer weten over hoe je op een bewuste manier kunt overtuigen en effectief kunt beïnvloeden? Volg de training Effectief Beïnvloeden in 4 maanden.
Bron: Nederlandse Vereniging voor Radiologie – Thema Neuro fMRI