Kunnen we vertrouwen op onze intuïtie?
Het stemmetje in je hoofd. Dat ene onderbuikgevoel. Het ondefinieerbare ‘het voelt gewoon goed’. Luisteren naar je intuïtie is de laatste jaren niet meer iets ‘vaags’ dat niet te onderbouwen is met argumenten. Integendeel, intuïtie wordt steeds vaker door wetenschappers gezien als een bron van zinnige informatie. Een onmisbare aanvulling op je rationele denken.
Intuïtie; wat is het precies?
Herkenbaar? Je ontmoet voor het eerst die nieuwe collega en je realiseert je dat je direct een beeld hebt over deze persoon. Dat klopt. In slechts 100 milliseconden heeft ons brein namelijk al een eerste indruk ontwikkeld over iemand. Na vijf minuten observatie kunnen we met zo’n 70% kans voorspellen hoe iemand in grote lijnen zal zijn. Is iemand extravert, geïnteresseerd, intelligent?
Intuïtie heeft weinig te maken met toekomstige voorspellingen, maar met de manier waarop je informatie in je brein opslaat, verwerkt én dit in het verleden hebt gedaan. Kort samengevat; intuïtie is de manier waarop je onderbewuste “ik” een boodschap doorgeeft aan je bewust denkende “ik”. Dat onderbewustzijn is het deel van je hersenen dat alles opneemt wat je waarneemt en ooit hebt waargenomen. Dus; wat je voelt, hoort, proeft, droomt en je gevoelens, herinneringen en ervaringen uit het verleden.
Vertrouw op je intuïtie
Onderzoek naar beslissingsprocessen van mensen in ‘do or die’ situaties (omstandigheden waarbij het gaat om leven of dood en waarin er geen tijd is om een weldoordachte beslissing te maken) toont aan dat in zulke situaties mensen op hun onderbuikgevoel, hun intuïtie, een beslissing nemen. Gek genoeg mondt dit vaak uit in een goede beslissing. De bekende Amerikaanse hersenonderzoeker Antonio Damasio kwam met een theorie die een verklaring geeft voor deze ‘lichaamswijsheid’. Wij leren namelijk van onze ervaringen. Gaat er iets fout? Dan wordt de herinnering aan die ervaring negatief geladen. Hebben we een goede ervaring? Dan krijgt alles wat bij die ervaring hoort een positieve lading.
Een experiment van Sociaal Psycholoog John Bargh van Yale University sluit hier op aan. Bargh toonde proefpersonen beelden van een lachende baby en van een grommende dobermann. De beelden liet hij zo snel op een computerscherm zien, dat de proefpersonen zich niet bewust waren van wat hen werd getoond. Het experiment liet zien dat mensen zeer nauwkeurig konden inschatten of wat ze hadden gezien, iets positiefs of negatiefs was geweest. Voordat we bewust waarnemen, heeft onze intuïtie al geoordeeld.
Intuïtieve vs rationele keuzes
Intuïtie is in sommige gevallen een bron van kennis die juist nuttig kan zijn. Echter, je intuïtie heeft het niet altijd bij het rechte eind. Ervaringen kunnen onze intuïtie aanscherpen, maar ook zeker vertroebelen. Zoals eerder beschreven; in minder dan een seconde heb je al een indruk over iemand. Wat gebeurt er als je het mis hebt? Corrigeert ons brein die eerste indruk dan? Integendeel! Hoe meer tijd je krijgt om een oordeel te vormen, hoe meer je je eerste vooroordeel juist bevestigt. Je gaat dingen zien die je verwacht te zien. Je bent niet meer in staat objectief na te denken. Gelukkig hebben we niet voor niets ratio én intuïtie. In het ideale geval houden ze elkaar in evenwicht.
Wil je eenvoudiger keuzes maken? In staat zijn vanuit ratio en emotie te kiezen? Volg dan de training De Kunst van het Kiezen.