088 - 200 8800 Open/sluit menu

Wat is assertiviteit?

Wanneer gedraagt iemand zich assertief? Wat is assertiviteit? De Amerikaanse psycholoog Salter (1949) was, voor zover wij kunnen nagaan, de eerste die een antwoord gaf op deze vragen. Hij omschrijft het begrip assertiviteit als een ‘adequate uitdrukking van gevoel’. Dit element komt ook in het begrip assertiviteit zoals dat nu gebruikt wordt nog duidelijk naar voren. Inmiddels bestaan er in de literatuur verschillende definities van het begrip assertiviteit. Over het algemeen bevatten deze definities de volgende elementen die bijdragen aan assertief gedrag, namelijk:

  • Voor jezelf en je rechten opkomen.
  • Onafhankelijk en zelfstandig zijn.
  • Respect voor jezelf en de ander.
  • Persoonlijke verantwoordelijkheid voor denken, handelen en gevoelens.
  • Met zelfvertrouwen optreden.
  • Weloverwogen keuzes maken.

De bovenstaande elementen zijn essentieel voor assertief gedrag. Wanneer het aan deze elementen ontbreekt, ontstaat: sub-assertief of agressief gedrag.

Sub-assertief gedrag

Sub-assertief gedrag wordt ook wel passief gedrag genoemd, omdat het gekenmerkt wordt door het niet doen van dingen, die men diep in het hart wel graag zou willen doen. Kenmerkend voor dit gedrag is dat je de rechten, belangen en gevoelens van de ander op de eerste plaats laat staan. Je bent dan vaak voortdurend bezorgd om wat anderen van je willen of denken en je cijfert jezelf weg. Dit gebeurt vaak uit angst om anderen te moeten storen en of om een conflict te veroorzaken. Automatisch neem je hiermee een minderwaardige positie aan. Zelfvertrouwen is nodig wanneer je jezelf assertief wilt opstellen, dit ontbreekt in vaak bij mensen die sub-assertief gedrag vertonen.

Agressief gedrag

Het andere uiterste is agressief gedrag. Agressief gedrag wordt niet zozeer gekenmerkt door het opkomen voor de eigen rechten, als wel door het bevechten van de eigen rechten. Het respect dat bij assertief gedrag voor de ander bestaat, is hier niet aanwezig. Hoewel agressief gedrag veelal voortkomt uit onzekerheid, heeft het als effect dat de ander gedomineerd wordt. Met agressief gedrag probeer je meestal te bereiken om van de ander te winnen en het liefst zo snel mogelijk. Dit doel probeert men te bereiken door de ander te kleineren en zijn rechten te negeren.

Het belang van assertiviteit

Wanneer men niet in staat is zich assertief te gedragen, levert dat over het algemeen vaak veel stress op. Het gevoel van machteloosheid of het gevoel slachtoffer te zijn in je eigen omgeving zijn oorzaken hiervan. Wanneer mensen zich sub-assertief gedragen is de kans groot dat ze van mening zijn niks aan de situatie te kunnen veranderen en dit leidt vervolgens weer tot passiviteit. Het is daarom vooral van belang om bewust te kunnen kiezen welk gedrag je in een specifieke situatie wilt hanteren. Het is een misvatting dat assertief gedrag inhoudt dat je altijd moet zeggen wat je voelt en denkt. Je kunt je echt assertief opstellen wanneer je gedrag bewust en weloverwogen kunt inzetten. Je kunt kiezen uit een scala aan gedragingen die je in staat stellen om assertief op te treden, waar wacht je nog op?

Meer weten en leren: training Assertief Optreden en Communiceren.

Gerelateerde trainingen

Assertief Optreden en Communiceren in 4 maanden

Helder communiceren over je ideeën & belangen.

Assertief Optreden en Communiceren in 4 maanden

Assertief Optreden en Communiceren in 4 maanden

Volgende startdatum: 9 april
Locatie: 56 locaties
Aantal dagen: 4
Deelnameprijs: € 1.995,-
Lees meer

Conflicthantering

Het leven zit doorgaans vol conflictmatigheden. De tegengestelde belangen die wij hebben en de druk waaronder wij soms staan, maakt dat wij allemaal weleens in een conflict op ons werk verzeild raken. De basis van...

Conflicthantering

Conflicthantering

Volgende startdatum: 3 april
Locatie: 56 locaties
Aantal dagen: 2
Deelnameprijs: € 1.095,-
Lees meer

Optimaal omgaan met Stress

Stress, eerder regel dan uitzondering! In een leven vol ambities en mogelijkheden valt het af en toe niet mee om de regie te blijven houden. We kennen het allemaal wel: een hoofd vol met zorgen....

Optimaal omgaan met Stress

Optimaal omgaan met Stress

Volgende startdatum: 2 april
Locatie: 11 locaties
Aantal dagen: 1
Deelnameprijs: € 695,-
Lees meer

Persoonlijk Leiderschap in 4 maanden

Wil je het beste uit jezelf naar boven halen? Een duidelijke richting geven aan je loopbaan? Heb je soms het gevoel druk te zijn met de verkeerde dingen? Ben je benieuwd wat je drijfveren zijn...

Persoonlijk Leiderschap in 4 maanden

Persoonlijk Leiderschap in 4 maanden

Volgende startdatum: 9 april
Locatie: 56 locaties
Aantal dagen: 4
Deelnameprijs: € 1.995,-
Lees meer